MASYW ŚNIEŻNIKA/GÓRY ZŁOTE - Wody Polskie inwestują w bezpieczeństwo

(Inf. zewn.). Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie odniosło się 19 bm. do aktualnej sytuacji na obszarze popowodziowym, obejmującym gminy Stronie Śląskie i Lądek-Zdrój.  To tam są prowadzone intensywne prace na rzece Białej Lądeckiej i potoku Morawka, obejmujące przede wszystkim prace odtworzenie i wzmocnienie infrastruktury przeciwpowodziowej. 
 

- Dzięki zakończonym pracom interwencyjnym oraz budowlanym na potoku Morawka i rzece Białej Lądeckiej, znacząco zwiększyliśmy bezpieczeństwo mieszkańców regionu. Ten rok wykorzystaliśmy na intensywne prace z myślą o bezpieczeństwie regionu; we wrześniu przedstawimy uzupełniony o głos mieszkańców Program redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej. To efekt szerokich konsultacji i eksperckich analiz, które pozwolą nam wdrożyć skuteczne i trwałe rozwiązania chroniące lokalne społeczności przed przyszłymi zagrożeniami – powiedział Mateusz Balcerowicz, prezes Wód Polskich.

Do grudnia 2024 roku PGW zakończyło realizację interwencyjnych zadań związanych z usunięciem rumoszu drzewnego naniesionego przez wody powodziowe, powstałego z uszkodzonych drzew, gałęzi i innych elementów rumoszu drzewnego, w tym karpin oraz drzewa ciętego z koryta rzeki. Prace objęły również usunięcie drzew powalonych z brzegów oraz wycinkę i usunięcie drzew, których system korzeniowy został w znacznym stopniu odkryty przez wody powodziowe, a także usunięcie krzewów i zarośli w pasie 5 metrów po obu stronach brzegów koryta. Wykonawcy oczyścili też obszar z pozostałości po powodzi, w tym odpady w pasie 5 metrów po obu stronach brzegów koryta, co pozwoliło na dalsze zagospodarowanie przestrzeni koryta i brzegów na kolejnych etapach. Pozyskany rumosz składowany był w miejscach wyznaczonych przez władze lokalne, a drewno było bezpłatnie udostępnione mieszkańcom, którzy mogli wykorzystać je do celów grzewczych.

Pozostałości drzewne mogłyby stanowić ryzyko dalszej degradacji koryta w przypadku wystąpienia kolejnego wezbrania oraz powstanie kolejnych strat powodziowych związanych ze spiętrzeniem wody i blokadą świateł mostów. Ich usunięcie dało możliwość przygotowania koryt pod prace odtworzeniowe, regulacyjne i budowlane.

W Stroniu Śląskim prace na suchym zbiorniku położonym na potoku Morawka rozpoczęły się 31 stycznia 2025 roku i były poprzedzone przeprowadzeniem inwentaryzacji geodezyjnej i ogrodzeniem terenu oraz wykonaniem dróg technologicznych niezbędnych do obsługi placu budowy. Uprzednio zrealizowano też rozbiórkę kolidujących i uszkodzonych podczas powodzi elementów zapory w części kamiennej i ziemnej oraz usuwano warstwę humusu. Ze względu na bezpieczeństwo mieszkańców miejscowości zlokalizowanych poniżej tego obiektu hydrotechnicznego, najważniejsze roboty udało się sfinalizować wraz z końcem marca. Roboty budowlane polegały na ukształtowaniu grodzy kamienno-betonowej w formie narzutu kamiennego z przelaniem betonu. 31 marca 2025 r. zakończyło się betonowanie ostatniego fragmentu grodzy, która zabezpieczyła konstrukcję zbiornika.

W kolejnych fazach odbywało się formowanie lewobrzeżnej części zapory ziemnej w celu zabezpieczenia budowli przed dalszą degradacją, a także formowanie grodzy kamienno-betonowej wraz z wykonaniem ubezpieczenia odsłoniętej części sekcji przelewowej. Równolegle wykonawca działał w obszarze zabezpieczania dolnego stanowiska zapory zbiornika przed potencjalnym rozmyciem wodami wezbraniowymi.

Od kwietnia na miejscu prowadzone były prace porządkowe i kosmetyczne związane z uporządkowaniem terenu w sąsiedztwie zapory, ułożono płyty drogowe na lewej półce korpusu zapory i obsiano mieszanką traw czaszę zbiornika. Sfinalizowano również roboty w korycie potoku Morawka, poniżej zbiornika, i zrealizowano montaż ogrodzenia docelowego zgodnie z wymaganiami decyzji Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dochowaniem terminu, który został wyznaczony na dzień 1 czerwca 2025 r.

Od początku 2025 r. PGW Wody Polskie przywraca przepustowości koryt oraz zabudowują wyrwy brzegowe na rzece Białej Lądeckiej i potoku Morawka kłodzkim. Roboty odbywają się na dwóch odcinkach:

- od profilu mostu drogowego w miejscowości Bielice do profilu mostu drogowego w Radochowie, wraz z potokiem Morawka na długości 28 km (zadanie zakończone);
-od profilu mostu drogowego w Radochowie do ujścia rzeki w miejscowości Krosnowice, na długości 14 km (zadanie w trakcie realizacji do sierpnia 2025 r.).

To przede wszystkim działania w zakresie wykopów, przewozu materiału, zasypywania wyrw, formowania skarp oraz plantowania i wyrównania lub modyfikacji ukształtowania powierzchni gruntu czy zabudowy ubezpieczeń brzegowych. Na bieżąco prowadzone były pomiary geodezyjne, które odzwierciedlały rzeczywisty stan wykonanych robót oraz wizje terenowe.

Od maja 2025 r. postępują roboty popowodziowe w Lądku-Zdroju na rzece Białej Lądeckiej. Celem jest usunięcie skutków ubiegłorocznej powodzi w mieście – od przywrócenia drożności koryta, przez wzmocnienie i zabezpieczenie uszkodzonych odcinków infrastruktury przeciwpowodziowej, aż po przygotowanie terenu na wypadek przyszłych wezbrań. Wykonawca m.in. odbudowuje i reprofiluje mury oporowe a także odtwarza i ubezpiecza umocnienia brzegowe. W sierpniu 2025 r. rozpoczęły się prace w Stroniu Śląskim. Na potoku Morawka przy ul. Nadbrzeżnej trwa odtwarzanie narzutu kamiennego oraz fundamentów muru, które ochronią brzegi przed erozją oraz zabezpieczą zabudowania.
 

We wrześniu Wody Polskie przedstawią uzupełniony o propozycje mieszkańców "Program redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej". W ramach konsultacji społecznych wpłynęło ponad 400 wniosków i propozycji mieszkańców. Eksperci Wód Polskich analizują je, by sprawdzić efektywność proponowanych rozwiązań. Program zaprezentowany w lutym przez Wody Polskie przewiduje m.in. budowę suchych zbiorników retencyjnych jako formy zabezpieczenia przed powodzią.

Proces analizy eksperckiej obejmuje kilka kluczowych etapów, takich jak:

- analiza hydrologiczna – pierwszym krokiem jest ustalenie modelu hydrologicznego zlewni. Eksperci badają przepływy wody, opady oraz inne czynniki wpływające na hydrologię regionu. Dzięki temu możliwe jest zrozumienie, jak woda zachowuje się w zlewni i jakie są jej naturalne przepływy;
- modelowanie – kolejnym krokiem jest analiza hydrauliczna, która pozwala na modelowanie wpływu proponowanych inwestycji na obniżenie ryzyka powodziowego. Eksperci mogą przewidzieć, jak konkretne działania wpłyną na przepływy wody i jakie będą ich efekty;
- kreowanie wariantów inwestycji – na podstawie wyników analiz hydrologicznych i hydraulicznych, eksperci opracowują różne warianty działań, z których każdy jest oceniany pod kątem skuteczności i możliwości realizacji.
analiza kosztów i korzyści - kolejnym etapem jest ocena propozycji pod kątem efektu redukcji ryzyka powodziowego i minimalizacji kosztów społecznych. Eksperci analizują, jakie korzyści przyniosą proponowane działania i jakie będą ich koszty;
- przedstawienie wniosków dotyczących efektywności ekonomicznej – na końcu procesu analizy eksperci formułują wnioski dotyczące efektywności ekonomicznej proponowanych działań. Rekomendowane są rozwiązania, których korzyści są wyższe niż koszty.

- Nie poprzestajemy na działaniach, które konsekwentnie realizujemy od września 2024 r. Równolegle procedowane jest uzyskanie zabezpieczenia finansowego na projektowanie odbudowy zbiornika w Stroniu Śląskim. Obiekt ten, pełniący ważną funkcję ochronną, został uszkodzony w wyniku ubiegłorocznej powodzi i w obecnie nie spełnia w pełni swojej roli. Zrekonstruowany suchy zbiornik pozwoli na skuteczne zatrzymywanie i kontrolowane uwalnianie wód wezbraniowych, co znacząco zminimalizuje ryzyko podtopień w Stroniu Śląskim, Lądku-Zdroju i w miejscowościach położonych w dolnym biegu Morawki oraz Białej Lądeckiej. Naszym celem jest trwałe zabezpieczenie przed skutkami przyszłych wezbrań i budowa odporności hydrologicznej regionu – podsumował Marcin Jarzyński, wiceprezes Wód Polskich.

Opr. (abc)