KRUS - Bezpieczna praca siewnikiem

BYSTRZYCA KŁODZKA (inf. zewn.). Siewnik to maszyna rolnicza służąca do wysiewu materiału siewnego, np. zbóż, traw, kukurydzy, buraka, słonecznika, rzepaku lub czosnku. Wynalazcą siewnika zbożowego był angielski agronom Jethro Tull. Urządzenie wymaga umiejętnego obchodzenia się z nim. Ma to związek ze spełnieniem wielu wymogów. Jakich - o tym poniżej:

Odzież robocza i ochronna

Do prac przy obsłudze siewnika należy zakładać odzież roboczą. Poły bluzy i rękawy powinny być zapięte i nie mogą luźno zwisać. Należy także założyć:
 czapkę na głowę w celu zakrycia włosów,
 pełne buty z podeszwą antypoślizgową i podnoskiem chroniącym palce stóp,
 rękawice ochronne i maseczkę do prac związanych z wsypywaniem zaprawionego ziarna.

BHP podczas eksploatacji maszyny

Przed przystąpieniem do pracy siewnikiem operator powinien zapoznać się z instrukcją:
 bezpiecznej eksploatacji siewnika, w tym jego konserwacji i regulacji,
 obsługi ciągnika rolniczego,
 dołączoną do wału przegubowo–teleskopowego (w zależności od napędu siewnika).

Operator obowiązkowo musi stosować się do naklejek ostrzegawczych na siewniku. Miejsca szczególnie niebezpieczne są oznaczone żółtymi znakami z komunikatami ostrzegawczymi. Ciągnik rolniczy obowiązkowo powinien być zaopatrzony w gaśnicę i apteczkę pierwszej pomocy.

Agregowanie siewnika z ciągnikiem

 Przed przystąpieniem do pracy należy obowiązkowo sprawdzić stan techniczny siewnika i ciągnika.
 Podczas łączenia nikt nie może znajdować się pomiędzy ciągnikiem a siewnikiem.
 Należy precyzyjnie podjechać tyłem do siewnika, unieruchomić ciągnik, a następnie połączyć go z maszyną – cięgna dolne, potem górne, zabezpieczyć sworznie zawleczkami i sprawdzić prawidłowość połączeń.
 Przed zawieszeniem lub zdjęciem siewnika z trzypunktowego układu zawieszenia ciągnika, należy ustawić dźwignię podnośnika hydraulicznego w położeniu zabezpieczającym przed niezamierzonym podniesieniem lub opuszczeniem maszyny.
 Podczas łączenia przewodów hydraulicznych układ nie może być pod ciśnieniem.
 Kategorycznie nie wolno wchodzić pomiędzy ciągnik, przy włączonym silniku, i maszynę zawieszoną na trzypunktowym układzie zawieszenia.
 Przed odłączeniem siewnika należy opróżnić zbiornik ziarna.

Przejazd transportowy

 Przed rozpoczęciem jazdy należy sprawdzić układ hamulcowy, hydrauliczny oraz oświetlenie.
 Z tyłu siewnika należy umieścić trójkątną tablicę oznaczającą pojazd wolnobieżny.
 W czasie przejazdu transportowego z maszyną, która jest uniesiona, dźwignia sterowania podnośnika hydraulicznego musi być zawsze zabezpieczona przed opuszczeniem.
 Jadąc drogą publiczną, należy stosować się do przepisów ruchu drogowego i przepisów transportowych oraz jechać bliżej prawej krawędzi jezdni, tak by ułatwić wyprzedzanie innym pojazdom.
 Podczas jazdy po drogach publicznych siewniki doczepiane należy przewozić w położeniu transportowym. Znaczniki siewników i inne odchylane części powinny być podniesione na czas transportu.

Prace z wałem odbioru mocy

 W przypadku siewników napędzanych od WOM ciągnika siewnik może być podłączony do ciągnika tylko za pomocą właściwie dobranego wału przegubowo-teleskopowego, wyposażonego w sprzęgło jednokierunkowe i w osłony wału zabezpieczone przed obracaniem się za pomocą łańcuszków.
 Wał przegubowo-teleskopowy można dołączać i odłączać tylko przy wyłączonym wale odbioru mocy i wyłączonym silniku oraz zaciągniętym hamulcu postojowym.
 Po zamontowaniu wału trzeba sprawdzić, czy jest właściwie osadzony przez próbę ściągnięcia go z WOM ciągnika i WPM (wału przyjęcia mocy) maszyny.
 Przed włączeniem wału odbioru mocy należy upewnić się, że wybrana prędkość obrotowa wału odbioru mocy ciągnika odpowiada dopuszczalnej prędkości obrotowej siewnika i czy kierunek obrotów WOM jest właściwy.
 Zabrania się przeciążania wału i maszyny oraz gwałtownego załączania sprzęgła.
 Przed włączeniem wału należy także upewnić się, czy nikt nie znajduje się w strefie pracy wału przegubowo-teleskopowego.
 Należy pamiętać o nasmarowaniu poszczególnych części wału, zgodnie z instrukcją znajdującą się na osłonie, ze szczególnym uwzględnieniem miejsc, w których części ruchome mają kontakt z osłoną.

Załadunek ziarna

 Przed rozpoczęciem pracy siewnikiem należy skontrolować, czy w zbiorniku i w aparatach wysiewających nie ma żadnego ciała obcego, np. przerośniętych nasion, sznurka, narzędzi itp.
 Zbiornik siewnika można napełnić z platformy załadowczej, po opuszczeniu go do położenia roboczego.
 W przypadku ręcznego załadunku należy przestrzegać norm dźwigania oraz stosować podstawowe zasady podnoszenia ciężarów zapobiegające kontuzjom.
 Przy załadunku za pomocą mechanicznych urządzeń załadunkowych należy stosować się do przepisów dotyczących ich prawidłowej eksploatacji.

Praca siewnikiem

 Podczas pracy siewnika w agregatach uprawowo-siewnych należy przestrzegać zasad zawartych w instrukcji obsługi takiego agregatu.
 Po ustawieniu maszyny na polu w pozycji roboczej, należy sprawdzić, czy w strefie działania zespołów roboczych siewnika nie znajdują się żadne osoby.
 Nie należy cofać, zawracać i transportować siewnika, podczas gdy koła i redlice spoczywają na podłożu.
 Podczas nawrotów na końcu pola redlice i zgarniacz nie mogą dotykać ziemi. Siewnik należy podnieść do pozycji transportowej.
 Na polu z dużą ilością resztek roślinnych należy sprawdzać, czy redlice nie zapchały się i nie jest blokowany wysiew.
 Kategorycznie nie wolno przegarniać ziarna w zbiorniku dłonią w czasie pracy siewnika.
 Przed pozostawieniem ciągnika zagregowanego z maszyną należy zabezpieczyć go przed niezamierzonym uruchomieniem i stoczeniem się. Należy opuścić maszynę na ziemię, zaciągnąć hamulec postojowy i po wyłączeniu silnika wyjąć kluczyk ze stacyjki. Maszynę ustawić w pozycji transportowej.

Czyszczenie, regulacje, konserwacja oraz naprawy

Wszelkie czynności naprawcze, konserwacyjne i regulacyjne można wykonywać jedynie w czasie postoju, przy wyłączonym silniku ciągnika, wyjętym ze stacyjki kluczyku oraz na stabilnym podparciu maszyny. Przed przystąpieniem do prac obsługowych przy siewniku  należy założyć odpowiednią odzież roboczą.
 

Zabrania się!

 Uruchamiania maszyny przez dzieci, osoby nietrzeźwe lub po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu.
 Transportowania siewnika z napełnioną skrzynią.
 Przewożenia osób na platformie załadowczej maszyny.
 Pracowania agregatem, jeśli w strefie działań zespołów roboczych siewnika znajdują się ludzie.

Damian Bartkowski
starszy specjalista

Placówka Terenowa KRUS
w Bystrzycy Kłodzkiej

Opracowano na podstawie materiałów i broszur prewencyjnych KRUS (www.krus.gov.pl) oraz Państwowej Inspekcji Pracy.